Archiwum
Wo³¹sewicza

www.wolasewicz.com
piotr@wolasewicz.com



Biogramy
Wo³yncewicz [zobacz]




Wac³aw Wo³yñcewicz vel Waclaw „Ken” Wolyncewicz - Wollenur. 22 marca 1909 roku w Grodnie syn Czes³awa Wo³yñcewicza i Michaliny z Bocianowskich. Wzrost 170 cm, twarz owalna, w³osy blond, oczy szare. Wyznanie: wychowany w duchu koœcio³a rzymsko – katolickiego z przekonania agnostyk. Zmar³ 30 VIII 1988 roku w Londynie. ¯onaty z Barbar¹ z Oyrzynowskich, ojciec dwójki dzieci, syna Petera i córki Margaret Ann.

Do roku 1914 wychowywa³ siê w maj¹tku Jana Bispinga1 Werejkach2 w województwie bia³ostockim, gdzie ojciec pracowa³ jako buchalter3. Od wybuchu wojny do 1921 roku mieszka³ z matk¹ na Syberii, ojciec bowiem by³ na froncie, pocz¹tkowo jako oficer rosyjski, nastêpnie w polskiej formacji Michalisa4 i Leœniewskiego5, póŸniej zaœ w 5 Syberyjskiej Dywizji6. Od roku 1916 zacz¹³ siê uczyæ po rosyjsku prywatnie, w roku szkolnym 1919/20 zosta³ przyjêty, na podstawie egzaminów wstêpnych do pierwszej klasy Szko³y Realnej w Nowo-Niko³ajewsku7, jednak w ci¹gu roku szkolnego wyjecha³ z 5 Dywizj¹ na Daleki Wschód, gdzie ojciec zosta³ wraz z innymi oficerami uwiêziony przez bolszewików w Krasnojarsku8 mieszka³ z matk¹ tam¿e przesz³o rok, wróci³ do Polski w lutym 1922 r. wraz z rodzinami jeñców polskich. W roku szkolnym 1923/4 zosta³ przyjêty na podstawie egzaminów wstêpnych do klasy trzeciej Pañstwowego Gimnazjum Koedukacyjnego im. kr. Stefana Batorego w Wo³kowysku które ukoñczy³ w 1929 r. Do roku 1929 mieszka³ wraz z rodzicami w folw. Dylewszczyzna. gm. Piaski pow. Wo³kowysk. Pod wp³ywem swojego wuja gen. brygady Romualda Wo³yñcewicza wi¹¿e swoj¹ przysz³oœæ z Wojskiem Polskim. 22 paŸdziernika 1929 sk³ada przyrzeczenie wstêpuj¹c na Uniwersytet Warszawski. 29 maja 1935 roku ukoñczy³ Wydzia³ Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego bêd¹c jednoczeœnie podchor¹¿ym w Szkole Podchor¹¿ych Sanitarnych w Warszawie (SPS) – VIII promocja. W szkole koledzy nadali mu przezwisko “Himmelstoss” Oficer Wojska Polskiego w korpusie oficerów sanitarnych lekarz podporucznik, starszeñstwo 1 czerwca 1935. Porucznik starszeñstwo z dnia 19 marca 1938 w korpusie oficerów zdrowia: grupa lekarzy. W czasie Kampanii Wrzeœniowej 1939 roku s³u¿y³ w 156 Pu³ku Piechoty bêd¹c naczelnym lekarzem pu³ku – w stopniu por. lek. med. Do historii Wojska Polskiego przeszed³ czyn dowódcy 156 pu³ku pp³k Waleriana M³yñca, który pope³ni³ samobójstwo w dniu 8 wrzeœnia, w parku maj¹tku Kopki nale¿¹cym do hr. Tarnowskiego, w obecnoœci Wac³awa Wo³yñcewicza, nie mog¹c pogodziæ siê z porarzkami w Kampanii Wrzeœniowej. Wac³aw Wo³yñcewicz przekracza polsk¹ granicê w Zaleszczykach. Na prze³omie lutego i marca 1940 roku Wac³aw Wo³yñcewicz jest we Francji miêdzy innymi w Marsylii. W kwietniu 1940 roku w Combourg departament Ille et Vilaine zorganizowano Polskie Centrum Wyszkolenia Sanitarnego dowodzi³ nim p³k dr W³adys³aw Gregorevich, a komendê szko³y sprawowa³ p³k dr Kazimierz Myszadro. W szkole znajdowa³y siê dwie kompanie sanitarne, którymi dowodzili por. dr Edward Ru¿y³³o i por. dr Wac³aw Wo³yñcewicz. W grudniu 1940 roku Wac³aw Wo³yñcewicz jest ju¿ w Edynburgu gdzie “zaopiekowa³” siê nim znany rentgenolog z Warszawy doc. dr Adam Elektorowicz. W 1944 roku s³u¿y w 1 Dywizji Pancernej na stanowisku zastêpcy dowódcy Oddzia³u Sanitarnego w stopniu kapitana. Za zas³ugi wojenne otrzymuje order „Order Imperium Brytyjskiego” (ang. The Most Excellent Order of the British Empire) staj¹c siê Kawalerm Orderu, co upowa¿nia go do u¿ywania skrótu MBE po nazwisku. We Francji i Belgii zosta³ uhonorowany medalami Croix de Guerre, otrzyma³ tak¿e Polski Krzy¿ Walecznych i Srebrny Krzy¿ Zas³ugi z Mieczami, a tak¿e inne odznaczenia. Po zakoñczeniu II Wojny Œwiatowej pozostaje w Niemczech wraz swoj¹ dywizj¹, w marcu 1947 stacjonuje w miejscowoœci Meppen9. Po demobilizacji powraca do Wielkiej Brytanii, do³¹cza do Colonial Medical Service zostaje skierowany do Indii Zachodnich10 na Grenadzie 1949-1952. Po powrocie do Anglii prowadzi praktykê lekarsk¹ i pracuje w szpitalach w specjalnoœci psychiatria, w 1957 uzyskuje stopieñ DPM z psychiatrii, by³y wiceszefem do spraw medycznych i konsultantem w dziedzinie psychiatrii w Darenth Park Hospital do czasu przejœcia na emeryturê w 1974 roku. W pracy zawodowej szczególnie by³ zainteresowany dzieæmi niepe³nosprawno umys³owymi i ich rodzinami. Za³o¿y³ Children's Unit at Goldie Leigh Hospital po³¹czenie szpitala psychiatrycznego z klinik¹ pediatryczn¹, który s³u¿y³ jako wzór dla opieki publicznej w Wielkiej Brytanii. Interesowa³ siê tak¿e upoœledzonymi umys³owo przestêpcami, dodaj¹c DMJ do swoich kwalifikacji w 1964 roku. Jako konsultant w dziedzinie psychiatrii w Dartford specjalizowa³ siê w psychiatrii s¹dowej. S³u¿y³ na rzecz zdrowia psychicznego spo³eczeñstwa, aktywnie uczestniczy³a w administracji szpitala jako przewodnicz¹cy poszczególnych komisji. Bra³ udzia³ z najwiêkszym entuzjazmem w zakresie szkolenia lekarzy i pielêgniarek, z szczególnym uwzglêdnieniem opieki medycznej upoœledzono umys³owych. Zebra³ znacz¹c¹ bibliotekê literatury z dziedziny psychiatrii, og³osi³ kilkadziesi¹t prac z psychiatrii w jêzyku angielski oraz dwie w jêzyku polskim, które ukaza³y siê w powojennej Polsce. By³ jednym z czo³owych psychiatrów w Anglii i cieszy³ siê du¿ym uznaniem w œrodowisku lekarskim. W Wielkiej Brytani mieszka³ w miastach: Wimbledon (London), West Malling (Kent), Dartford (Kent) i w Eltham (London). Mówi³ p³ynnie po polsku (jêzyk ojczysty), rosyjsku, niemiecku, angielsku i francusku.



Alfred Paczkowski 11 o Wac³awie Wo³yñcewiczu :

luty/marzec 1940 r.:

... jak zawsze weso³y, pachnie perfumami. O ile w Marsylii rozmawiano zemn¹ dyplomatycznie, o tyle teraz po kilku s³owach jestem zorientowany, co siê dzieje we Francji. Wacek ma styl dosadny i zwiêz³y...”

grudzieñ 1940

Edynburg12 - „...Kiedyœ z Wo³yncewiczem poszliœmy do „Palais de Dance”, które to przedsiêbiorstwo w rzeczywistoœci by³o kombinacj¹ cyrku i knajpy z dansingiem. Ko³o nas stanê³a szczup³a, m³oda kobieta[...]. Przygl¹da³a siê nam uwa¿nie. Doszliœmy do przekonania, ¿e dziewczyna jest g³odna, i Wacek ze staropolsk¹ goœcinnoœci¹ zaprosi³ j¹ do stolika...”

Peter Wollen o Wac³awie Wo³yñcewiczu:

By³ bardzo prywatnym cz³owiekiem z wysokim poczuciem humoru, bardzo kocha³ moj¹ matkê, mia³ obsesjê na punkcie swojej pracy – psychiatrii, by³ najbardziej wykwalifikowanym psychiatr¹ w Anglii !. Kocha³ rosyjsk¹ kulturê i literaturê, myœlê ¿e by³o to dziedzictwo jego ¿ycia jako dziecko w bolszewickiej Syberii, kocha³ jedzenie i wino, zawsze myœla³ o swojej karierze wojskowej jako najlepszym okresie swojego ¿ycia. Nie bra³ udzia³u w ¿adnej dzia³alnoœci Polonii w Londynie, myœla³ o sobie jako Angliku. By³ gentelmanem, w najlepszym tego s³owa znaczeniu, uroczy, dobry s³uchacz, wszystkie pielêgniarki i siostry w ka¿dym szpitalu, gdzie pracowa³, „kocha³y” go i szanowa³y




Wykres genealogiczny Wac³awa Wo³yncewicza [zobacz]


Informacje na podstawie:

Przekaz ustny Peter Wollen
British Medical Journal, Volume 297, 1988
Brecker Zbigniew, Absolwenci Szko³y Podchor¹¿ych Sanitarnych w Warszawie
Rybka Ryszard , Stepan Kamil, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003
Paczkowski Alfred, Ankieta cichociemnego, Warszawa 1981
Wollen Wo³yncewicz Wac³aw, Rozwój opieki szpitalnej nad umys³owo niedorozwiniêtymi w Anglii
156 Pu³k Piechoty (II RP), Wikipedia
Struktura organizacyjna i obsada personalna 1 Dywizji Pancernej na prze³omie sierpnia i wrzeœnia 1944 r
The Psychiatrist, PGW 13, 2: 105, 1989
Order Imperium Brytyjskiego, Wikipedia
Akta - teczki studentów Uniwersytetu Warszawskiego, Wac³aw Wo³yñcwicz, WL/RP 32.310



1Jan Kamil Bisping von Gallen (1880 - 1939) - w³aœciciel dóbr Massalany, IV – ordynat massalañski 1897 – 1939 ( na podstawie: www.jurzak.pl)

2Werejki - powiat - Grodno – diecezja – wileñska, Siedziby Urzêdów Parafialnych RP w 1932

3Buchalter - buchalter ksiêgowy, rachmistrz prowadz¹cy ksiêgi rachunkowe. Etym. - nm. Buchhaltung 'ksiêgowoœæ', Buchhaler 'ksiêgowy'; Buch 'ksiêga'; halten 'trzymaæ, utrzymywaæ'. -
S³ownik wyrazów obcych, W³adys³aw Kopaliñski

4Eugeniusz de Henning-Michaelis - genera³ dywizji Wojska Polskiego, genera³ artylerii rosyjskiej armii carskiej, po rewolucji 1917 organizowa³ i dowodzi³ w latach 1917-1918 III Korpusem Polskim na Ukrainie. Po rozbrojeniu III Korpusu przez Austriaków nominalny dowódca Wojska Polskiego na po³udniu Rosji

5Józef Krzysztof Leœniewski - genera³ major Armii Imperium Rosyjskiego i genera³ dywizji Wojska Polskiego, w okresie czerwiec 1917 - luty 1918 dowódca 3 Dywizji Strzelców w I Korpusie Polskim na Wschodzie (w Rosji). W wyniku zatargów z dowództwem korpusu w lutym 1918 przeniós³ sie na Ukrainê i organizowa³ do maja 1918 III Korpus Polski., Wikipedia

65 Dywizja Strzelców Polskich (zwana te¿ Dywizj¹ Syberyjsk¹) – polska dywizja dzia³aj¹ca w Rosji na obszarze Syberii w okresie styczeñ 1919 r. - styczeñ 1920 r., Wikipedia

7Nowoniko³ajewsk w latach 1904-1925 – obecnie Nowosybirsk (ros. Новосибирск,) - miasto w Rosji, na Syberii, nad rzek¹ Ob. ( na podstawie: www.zgapa.pl)

8Krasnojarsk (ros. Красноярск) - miasto w Rosji na Syberii; po³o¿one nad rzek¹ Jenisej, Wikipedia

9Meppen – niemieckie miasto, pó³nocne Niemcy, w kraju zwi¹zkowym Dolna Saksonia (Wikipedia)

10Indie Zachodnie (= Karaiby) to najwczeœniejsza z nazw u¿ywanych w odniesieniu do wysp po³o¿onych w basenie Morza Karaibskiego. Z up³ywem czasu zaczêto u¿ywaæ innych nazw, takich jak Antyle czy Karaiby. Dzisiaj nazw¹ Indie Zachodnie okreœla siê jedynie wyspy le¿¹ce we wschodniej czêœci Ma³ych Antyli.

11Alfred Paczkowski ps. "Wania" (ur. 1909 w Pru¿anach, zm. 1985) – lekarz medycyny, oficer AK, cichociemny.

12Edynburg (ang. Edinburgh) – miasto w Wielkiej Brytanii; od 1437 roku stolica Szkocji