Archiwum
Wołąsewicza

www.wolasewicz.com
piotr@wolasewicz.com

Biogramy

Wołąsewicz [zobacz]




Antoni Wołąsewicz - syn Jana – Roberta i Zofii Wołąsewicz z domu Brygułło, brat: Józefa Wołąsewicza, Pawła Wołąsewicza, Stanisława Wołąsewicza, Franciszka Wołąsewicza, Kazimierza Wołąsewicza i Wandy Wołąsewicz. Ojciec Wiesława, Izabeli i Janusza (syn z Janiną Pawłowską). Żonaty z Haliną Wołąsewicz z domu Kiełsznia. Urodzony 30 września 1902 w miejscowości Koziatyn (ros. Козятин) powiat berdyczowski, ziemia kijowska. Zmarł 4 stycznia 1977 Dęblinie. Pochowany w Warszawie na Powązkach. Wyznanie: rzymsko – katolickie W roku 1916 ukończył 4 klasy szkoły średniej w Koziatynie. 15 listopada 1919 r. przedostał się przez kordon Ukraiński do Polski wraz z bratem Józefem i kolegą o nazwisku Peszko, w celu wstąpienia do armii polskiej. Dnia 2 lutego 1920 wstąpił jak ochotnik do Wojska Polskiego z przydziałem do 1 pułku lotniczego. Jako ochotnik zgłosił się na front. Walczył od maja 1920 r. aż do zawieszenia broni. Brał udział w bitwach pod Chodorowem, Rohatynem i Potokiem. Od roku 1921 do 1930 odbywa i kończy kursy wojskowe o charakterze specjalnym – meteorologii, w r. 1929 kurs. strz. płat. w roku 1930 kurs majstra pirotechnika przy Szkole Uzbrojenia w Warszawie, w r. 1936 zdał egzamin sprawdzający na majstra wojskowego w grupie pirotechnik /Szkoła Uzbr. w W-wie/. Od 30 czerwca 1930 roku zajmuje stanowisko składomistrza magazynu amunicji w CWL Nr.1 (Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Dęblinie). W 1926 roku Antoni Wołąsewicz będąc plutonowym pirotechnikiem stanął przed komisją lekarską tzw. Cebulą (Centrum Badań Lotniczo- Lekarskich), która urzędowała w budynku przy ulicy Puławskiej w Warszawie w obrębie koszar 1 Pułku Lotniczego. Komisja odrzuciła Antoniego, uznając go nie zdolnego do służby jako pilot. W tym okresie Antoni służył w Grudziądzu. Od 1 kwietnia 1937 roku nosi stopień majstra wojskowego (stopień podoficerski - sierżant). Z dokumentów zachowanych w Centralnym Archiwum Wojskowym wynika, że w latach 1937 – 38 kwalifikacje służbowe Antoniego Wołąsewicza były oceniane na stopień bardzo dobry. 1 września 1939 roku w obsadzie dowództwa Centrum Wyszkolenia Lotniczego nr 1 w Składnicy Parku Lotniczego wymieniony był pirotechnik i magazynier amunicji – majster wojskowy Jan Wołąsewicz (błąd w pisowni imienia, podano imię ojca Antoniego). Z zachowanych dokumentów nie można określić w, którym rzucie ewakuacyjnym mógł się znajdować Antonii Wołąsewicz, w związku ze swoją specjalizacją pirotechnik – magazynier amunicji musiał czynnie działać przy ewakuacji Bazy. Z dalszych losów Antoniego Wołąsewicza (prawdopodobnie więzień niemieckiego Stalagu II E informacja na podstawie fotografii dzieci Antoniego Wiesława i Izabeli - na rewersie zdjęcia, które przechowywał Antoni w osobistych dokumentach jest pieczęć Stalagu II E) wysuwam dwie teorie; pierwsza, że Antoni Wołąsewicz nie ewakuował się z Bazą, i że jako żołnierz września 1939 został zatrzymany przez Niemców po kampanii i osadzony w Stalagu, druga teoria - Antoni Wołąsewicz został wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną wraz innymi członkami Bazy i przekazany w październiku 1939 r przez Sowietów Niemcom zgodnie z porozumieniem pomiędzy nimi dotyczącymi wymiany więźniów i wziętych do niewoli szeregowych i podoficerów zależnie od miejsca zamieszkania. Z niepełnych informacji wynika, że po zwolnieniu ze Stalagu Antoni Wołąsewicz w czasie okupacji mieszkał w Warszawie. Antoni Wołąsewicz był bardzo tajemniczy co do wydarzeń z okresu wojny, obawiając się o losy swoich bliskich w Polsce i dawnym ZSRR gdzie pozostali bracia i siostra. Po wojnie Antoni Wołąswicz jedzie na ziemie odzyskane, gdzie mieszka i pracuje w: Opolu (ul. Staromiejska), Wałbrzychu, Wrocławiu. Nie przyjmuje ofert służby w Ludowym Wojsku Polskim. Nie jest znana data kiedy Antoni odwiedził Koziatyn (może to być rok 1939 okres domniemanej niewoli u sowietów lub lata 50 XX wieku w czasie podróży prawdopodobnie do Budapesztu via Koziatyn, a taki fakt miał miejsce ponieważ Antoni znał losy swojego ojca Jana -Roberta, który zmarł w czasie Glodomoru 1932-33 – Wielkiego głodu na Ukrainie. Wiedział także o represjach wobec rodziny za ucieczkę jego i brata do Polski. Prawdopodobnie informacje te Antoniemu przekazała siostra Wanda.



Medale i odznaczenia:

Medal pamiątkowy za Wojnę 1918-21. Rozk. MSW. Nr.90/28
Medal Dziesięciolecia Odzysk. Niepodległ. D-tto
Odznaka podoficera specjalisty II kl.pir. Rozk.CWL.Nr.257/34 z dn. 28.IX.34.r.
Brązowy „Medal za długoletnią służbę” Rozk.D.O.K.I.Nr.28/38
Brązowy Krzyż Zasługi 1938 r.



Wykres genealogiczny Antoniego Wołąsewicza [zobacz]



Informacje na podstawie:

Pawlak Jerzy, Baza lotnicza Dęblin w 1939 r. [w:] Wojskowy Przegląd Historyczny 1994 nr 4 s.15-28
Szymański Antoni. Całe życie za sterami, Warszawa 1988
CAW - KZ 8 –1020 Wołąsewicz Antoni
Przekaz ustny – Izabela Skomorowska.
Przekaz ustny – Przybysław Krajewski.